مسئله نمایندگی و رهبری ملی

گاهی تصور می‌شود که رهبری مخالفان باید نتیجه‌ی اجماع همگان باشد. درحالی‌که در بسیاری از موارد رهبری نقش اجماع‌سازی در میان مخالفان را ایفا می‌کند. در روند چندین ساله اخیر جریان‌های ایران‌گرا با پشتوانه تاریخی و اجتماعی بدنبال بازگشت دولت ملی در ایران بوده‌اند و روند اقناع نیروهای سیاسی پس از ایجاد و شناسایی رهبری ملی در حال تکوین است.

در این میان شاید یکی از مهمترین مسائل “مسئله نمایندگی” است همراه با این سوال اساسی که آیا رهبری مخالفان لزوما باید همه گروه‌ها را نمایندگی کند یا فقط نماینده بخش خاصی از جامعه باشد. با توجه به چالش‌های شناسایی نمایندگی سیاسی در فضای بسته‌ و امنیتی ایران این مسئله بغرنج‌تر نیز خواهد بود. اما در تجربه کشورهایی با شرایط بهتر نیز رهبر انقلاب و گذار همه گروه‌ها را نمایندگی نمی‌کرده است. فقط کافی بوده که در شرایط بهتری نسبت به دیگران قرار داشته باشد و با توان سیاسی و تشکیلاتی پذیرش جهانی و داخلی را برای تغییر فراهم کند. رهبر ملی علاوه‌بر رهبری مبارزات، باید توان ترویج گفتمان، جریان‌سازی رسانه‌ای، اجماع‌سازی داخلی و جهانی و سازماندهی لازم برای تغییر را مدیریت کند.

همچنان باید توجه داشت که رهبری انقلاب بسیار وابسته به زمان است. یعنی از فرصت‌های ویژه‌ای زمانی که فراهم می‌شوند باید بیشترین بهره را برد. وگرنه شکست روند انقلاب حتمی است.

برای‌همین با توجه به وضعیت خاص ایران و با توجه به تحلیل نیروهای سیاسی می‌توان دو مانع اصلی در ماه‌های آینده را دو پروژه‌ی امنیتی “رهبرسازی” و “تنهاسازی” دانست. پیش‌تر اندیشکده مسائل ایران در یادداشتی به مسئله‌ی “تنهاسازی شاهزاده” پرداخته بود و آن را مشابه اقدامات تمام حکومت‌ها برای ناتوانی و ناکارآمدسازی رهبران سیاسی دانست که با حمله به اطرافیان یا ایجاد تنزه‌طلبی و ایده‌آل‌گرایی گفتمانی و عملیاتی پیش می‌رود. مسئله‌ای که صورت‌ها و ویژگی‌های دیگری نیز دارد.

در مورد رهبرسازی نیز می‌توان دو مسئله را برجسته‌تر دانست. اولی مدیریت زمان و ازبین‌بردن فرصت‌ها و دیگری جلوگیری از پذیرش عمومی برای اجماع و تقویت عملیاتی برنامه‌ی گذار یا آنچه در ایران به‌عنوان انقلاب ملی شناخته می‌شود.

این رهبرسازی گاهی به‌صورت مستقیم با تاکید بر افراد خاص و گاهی با گل‌آلود کردن فضای سیاسی پیش‌می‌رو‌د. درحالی که فضای مشارکت با نیروی ملی برای پیشبرد انقلاب ملی در حال تکامل است و سایر نیروها می‌توانند با مشارکت در روندهای اجرایی یا تعیین سازوکارهای احیای دولت ملی همکاری کنند.

به‌نظر می‌رسد با توجه به روندهای دستکاری در مطرح‌شدن افراد و تسلط جمهوری اسلامی بر رسانه‌ها، اولویت حکومت و مخالفان انقلاب ملی بر رهبرسازی از افراد مختلف برای جلوگیری از پذیرش شانس و امکان رهبری شاهزاده رضا پهلوی در این‌روزها بیشتر شود. دقیقا در روزهایی که امکان‌هایی برای همراهی جهانی با تغییرات در خاورمیانه و تغییر در ایران فراهم شده است. باید هوشیار بود.

Total
0
Shares